Mag je iemand ontslaan vanwege het schrijven van een boek?

UPDATE: Hoge Raad vernietigt uitspraak Gerechtshof
Op 7 oktober jl. heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan. En HOERA, het is een mooie en principiële uitspraak! Het komt erop neer dat mijn ontslag opnieuw moet worden beoordeeld. Volgens de Hoge Raad is er een causaal verband tussen de publicatie van het boek en het ontslag. Daarmee is sprake van een inmenging in het recht op vrijheid van meningsuiting van mij als docent. 

De Hoge Raad heeft de uitspraak van het hof vernietigd en de zaak verwezen naar een ander gerechtshof. Dat gerechtshof zal alsnog moeten beoordelen of deze inmenging voldoet aan de eisen die artikel 10 EVRM stelt. 

Lees hier het nieuwsbericht en de uitspraak van de Hoge Raad. De uitspraak van de Hoge Raad wordt door mijn advocaten (Wouter Pors en Evelyn Tjon-En-Fa) besproken in een webinar van de Academie voor de Rechtspraktijk. Dit webinar is HIER te zien. 

Wat is er gebeurd? 

Op 2 december 2019, niet lang na het verschijnen van mijn boek 'Wanneer krijgen we weer les?' moest ik mijn werkzaamheden als docent tijdelijk neerleggen. Maandenlang werd ik geschorst op de school waar ik werkte. Voor het ROC-bestuur was dat niet voldoende: ik moest vertrekken!

Een gang naar de kantonrechter volgde. Mijn arbeidsovereenkomst werd ontbonden, waarna ik in hoger beroep ging. Meer over de hele gang van zaken tref je hier aan: Commentaar

GERECHTSHOF: HANDELEN ROC 'ERNSTIG VERWIJTBAAR'

Wouter Pors, mijn advocaat die gespecialiseerd is in onderwijsrecht, diende een goed doortimmerd verzoekschrift in bij het Gerechtshof. Tijdens de mondelinge behandeling van de zaak hield hij een pleidooi die de 4-koppige delegatie van het ROC al snel deed verbleken. Op 19 april 2021 volgde de uitspraak. Het Hof oordeelde dat het ROC 'ernstig verwijtbaar' had gehandeld door me direct te schorsen na het verschijnen van het boek, wat me een 'billijke vergoeding' opleverde. Wel werd mijn arbeidscontract ontbonden op grond van een verstoorde arbeidsrelatie, met verwijzing naar: Uitspraken

IN CASSATIE BIJ DE HOGE RAAD

Op 19 juli 2021 werd het verzoekschrift tot cassatie bij de Hoge Raad ingediend. Het cassatieberoep richtte zich op twee zaken: de vrijheid van meningsuiting (schending van met name artikel 7 Grondwet en artikel 10 EVRM) en het ontslag als lid van de Ondernemingsraad (dat in strijd is met het opzegverbod voor OR-leden, zoals beschreven in het Burgerlijk Wetboek) . De ingediende klachten werden door mijn advocaten (Wouter Pors en Evelyn Tjon-En-Fa van advocatenkantoor Bird & Bird) ijzersterk onderbouwd.

DE CONCLUSIE VAN DE PROCUREUR-GENERAAL (PG) 

De conclusie van de procureur-generaal werd op 11 maart 2022 genomen. Het nemen van zo'n conclusie (advies) is een vast onderdeel van de procedure bij de Hoge Raad. En de conclusie was positief voor mij! Volgens prof. dr. mr. R.H. De Bock kan het ontslag n.a.v. het publiceren van een kritisch boek niet in stand blijven, omdat geen afweging is gemaakt tussen de vrijheid van meningsuiting van mij (als docent) en de belangen van de school.

DE UITSPRAAK VAN DE HOGE RAAD 

Op 7 oktober jl. deed de Hoge Raad uitspraak: de uitspraak van het Gerechtshof werd vernietigd, met verwijzing naar bovenstaande tekst daaromtrent. De uitspraak van de Hoge Raad is niet alleen gunstig voor mezelf, maar voor alle onderwijsgevenden. Hun vrijheid van meningsuiting wordt met deze uitspraak beschermd en dat is hard nodig! 

Lees hier het nieuwsbericht en de uitspraak van de Hoge Raad. De uitspraak van de Hoge Raad wordt door mijn advocaten (Wouter Pors en Evelyn Tjon-En-Fa) besproken in een webinar van de Academie voor de Rechtspraktijk. Dit webinar is HIER te zien. 

Felicitatie van onderwijsminister Dennis Wiersma
Op 7 oktober sprak minister Dennis Wiersma met leraren in De Balie in Amsterdam. Bij de start van deze bijeenkomst feliciteerde hij me met de uitspraak van de Hoge Raad. Hij zei: "Het is vandaag eigenlijk ook een beetje de dag van Paula van Manen. Zij heeft een boek geschreven. In het boek van Paula speelt op een gegeven moment een heel nieuw systeem van beoordelen in kleuren. Ik heb speciaal voor Paula vandaag blauw aangetrokken, omdat blauw de hoogste kleur is in het boek van Paula. Dat zegt iets waar het boek over gaat: dat er allerlei dingen bedacht zijn door mensen die op een gegeven moment zelf ook weer de benen nemen. Als je daar een boek over schrijft, dan krijg je daar gedoe mee. En over dat gedoe is vandaag een uitspraak geweest. Dat heeft haar volgens mij wat rechtvaardiging gegeven. Verder kan ik daar ook weer niet al te veel over zeggen. Ik heb de uitspraak niet bestudeerd, maar volgens mij is zij er heel blij mee en heleboel van jullie ook, dus ik wilde haar daar in ieder geval mee feliciteren." (HIER vind je de registratie van deze bijeenkomst). Eerder, op 27 juni jl., sprak de minister in de Tweede Kamer over mijn boek. Zijn positieve uitspraken vind je HIER. Ik ervaar de uitlatingen van de minister als een enorme steun in mijn rug! 

Acties van Tweede Kamerleden

Ook leden van de Tweede Kamer hebben zich flink geroerd in deze kwestie. Er zijn vragen aangemeld voor het vragenuur - maar niet geselecteerd voor behandeling (D66), Kamerleden hebben zich meermaals uitgesproken in overleggen (PVV, SP), er zijn schriftelijke vragen gesteld (PVV) en er is een motie ingediend - en aangenomen (SP, GroenLinks, PvdA). Lees HIER meer over de acties vanuit de Tweede Kamer.

 
Steun van de Algemene Onderwijsbond (AOb) 

Van mijn vakbond ontving ik een prachtige bos bloemen. Op het aangehechte kaartje staat: "Gefeliciteerd. Een mooie dag voor professionele autonomie en vrijheid van meningsuiting in het onderwijs. Namens het hoofdbestuur, Tamar." De AOb is betrokken bij mijn zaak en neemt zelfs een deel van de kosten voor zijn rekening. Ik ben heel blij dat ik op mijn vakbond kan rekenen!

(Het nieuwsbericht van de AOb over de uitspraak van de Hoge Raad vind je HIER). 

Open brief van Beter Onderwijs Nederland (BON)
Ook van Beter Onderwijs Nederland (BON) ontvang ik veel steun. Naar aanleiding van deze kwestie riep BON in mei 2021 de Raad van Toezicht (Rvt) van het ROC ter verantwoording. In een open brief werden behoorlijk kritische vragen gesteld. De vragen  van BON, de antwoorden van de RvT van het ROC en mijn reactie daarop vind je HIER. In het slotwoord concludeerde BON dat de huidige vorm van toezicht houden op scholen niet werkt.  

Betrokkenheid van Platform Medezeggenschap MBO

Bijna alle ondernemingsraden in het MBO zijn aangesloten bij het Platform Medezeggenschap MBO. Temeer daar mijn OR-lidmaatschap een rol speelt in deze zaak, toont dit platform zich heel betrokken. In oktober 2021 werden mijn advocaat Wouter Pors en ik geïnterviewd bij de jaarlijkse bijeenkomst van leden van de aangesloten ondernemingsraden. Neem HIER een kijkje op de website van het betreffende platform. 

Kritische leerkrachten in het museum

Het Theo Thijssen Museum heeft op dit moment een bijzondere tentoonstelling, getiteld 'Lastpakken voor de klas'. In deze tentoonstelling worden kritische leraren uit vroeger tijden in beeld gebracht die in aanvaring kwamen met hun 'bovengestelden'.
Op 11 november jl. heeft het museum mij 'ter inspiratie' aan dit rijtje toegevoegd. Daar werkte ik graag aan mee, omdat er nog steeds leraren zijn die vanwege het uiten van hun mening of het opkomen voor hun rechten in grote problemen komen. En dat moet veranderen! De tentoonstelling is t/m 30 april 2023 te zien in het museum in Amsterdam, zie de website.  

Contact

vanmanen.paula@gmail.com

Twitter: @paulavanmanen